Bilim ve Keşif Projeleri6-12 yaş
Kolay
5 Dakika
Su Yüzey Gerilimi Deneyi
Bilal Şentürk
Maker
İhtiyacınız Olanlar
- Bir kase temiz su
- Birkaç tutam karabiber veya kekik
- Birkaç damla sıvı bulaşık sabunu
- Bir kürdan veya temiz parmak
- Tepsi veya masa örtüsü (olası dökülmelere karşı)
Önce Güvenlik
- !Sabunu ve suyu dökerken zeminin kayganlaşmamasına dikkat edin.
- !Çocuklarla mutlaka bir yetişkin gözetiminde çalışın.
- !Sabun göze veya ağıza temas etmemelidir; temas halinde bol suyla durulayın.
- !Deney alanını deney sonrası sabunlu su kalıntısına karşı temizleyin.
Hadi Yapalım! Adım Adım Rehber
- Kaseyi temiz suyla neredeyse tamamen doldurun.
- Çocuğunuza suyun yüzeyinin pürüzsüz, hareketsiz bir zemin gibi olduğunu gösterin.
Bilimsel Açıklaması
Su molekülleri birbirine hidrojen bağlarıyla sıkıca tutunarak yüzeyde adeta esnek bir zar oluşturur. Buna yüzey gerilimi deriz. Küçük, hafif parçacıklar (karabiber, kekik) bu gerilim sayesinde batmadan yüzeyde kalabilir. Sıvı sabun, su molekülleri arasındaki bağları zayıflatarak yüzey gerilimini bozar; karabiber parçacıkları artık su yüzeyindeki “zar” üzerinde duramaz ve kenarlara doğru itilir.
Faydalı İpuçları
- Sabunu kürdana değil, kabın tam ortasındaki suya direkt damlatabilirsiniz.
- Farklı sabun çeşidi veya miktarı deneyerek kaçış hızını gözlemleyin.
- Deney öncesi suyu olabildiğince hareketsiz bırakın; akıntı yüzeyi karıştırmasın.
- Karabiber yerine renkli mısır unları veya susam kullanarak renkli efektler yaratın.
Bu Varyasyonları Deneyin!
- 1Farklı Yüzey Aktif Maddeler: Sıvı sabun yerine şampuan, el sabunu veya bulaşık deterjanı deneyin.
- 2Çift Sabun Damlası: İki farklı noktaya sabun damlatarak hareketlerin kesişimini inceleyin.
- 3Müziğin Gücü: Kabı titreşimli bir yüzeye (küçük hoparlör üstü) koyup hem titreşim hem de sabun etkisini gözlemleyin.
- 4Buzlu Su Deneyi: Soğuk suyla aynı deneyi tekrarlayarak sıcaklık farkının yüzey gerilimine etkisini keşfedin.
Yükleniyor...
